Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Onder seksueel grensoverschrijdend gedrag vallen allerlei vormen van seksueel getinte aandacht die ongewenst en eenzijdig wordt opgelegd. Denk hierbij aan indirecte toespelingen, aanrakingen of seksueel getinte opmerkingen. Of bijvoorbeeld het ontvangen van seksueel getinte opmerkingen en/of beelden via social media, zoals WhatsApp en Instagram. Maatgevend is hoe gedrag ervaren wordt en niet hoe het is bedoeld.

Wanneer moet u actie ondernemen:

• U heeft last van seksuele getinte opmerkingen of aanrakingen
• U ervaart non-verbaal gedrag van de ander als seksueel intimiderend
• U heeft last van intiem of seksistisch gedrag van collega’s onderling
• De sfeer op het werk wordt bedorven wordt
• U voelt zich niet veilig op de werkplek
• Uw werk, beoordeling of de wijze waarop er met u wordt omgegaan, wordt beïnvloed door uw weigering om op avances in te gaan

Wat u kunt doen:

• Spreek de pleger aan (bijvoorbeeld: ‘ik voel mij ongemakkelijk als je opmerkingen maakt over …’)
• Benoem het gedrag dat u hindert zo concreet mogelijk
• Beschrijf precies om welke opmerkingen of handelingen het gaat
• Geef aan hoe u wél wilt communiceren met de ander
• Zoek steun bij een collega en toets uw idee bij een buitenstaander
• Bekijk de richtlijnen en protocollen in uw organisatie (vaak te vinden op intranet)

Wat kunt u verwachten als u iemand aanspreekt?

Omdat het bij seksuele grensoverschrijdend gedrag vaak om subjectieve ervaringen gaat, kunt u verschillende reacties van de pleger verwachten. Wees daarop voorbereid. Denk bijvoorbeeld aan de volgende situaties:

• De pleger kan ontkennen dat hij het als seksuele intimidatie bedoeld heeft
• De pleger kan uw mening bagatelliseren en u 'kinderachtig' of 'preuts' noemen
• De pleger kan in de slachtofferrol gaan zitten (’je ruïneert mijn carrière met je aantijgingen’)
• De pleger kan agressief worden en u beschuldigen van valse aangifte

Het kan natuurlijk ook dat de pleger u wel serieus neemt en aangeeft dat hij er in het vervolg rekening mee zal houden. Hij was zich niet bewust van het effect van zijn gedrag.

Wat u kunt doen als de ander negatief reageert:

• Blijf bij uw boodschap
• Ga niet in discussie (buig niet voor boosheid)
• Herhaal steeds uw eigen boodschap
• Meld het bij uw leidinggevende

Wat moet u zeker niet doen:

• Denken dat het aan uzelf ligt
• Denken dat u preuts of kleinzielig bent
• Denken dat het vanzelf wel over gaat

Wat u kunt doen als een collega dit overkomt:

• Neem uw collega serieus
• Neem het op voor uw collega in intimiderende situaties
• Wacht niet af of uw collega zelf wat doet
• Vraag of uw collega het gedrag acceptabel of hinderlijk vindt
• Informeer met goedvinden van uw collega de leidinggevende
• Stimuleer de collega de leidinggevende te informeren

Wie schakelt u in en wanneer:

• Schakel uw leidinggevende in als u verwacht dat de ander negatief reageert
• Is uw leidinggevende de pleger, schakel dan de leidinggevende van uw leidinggevende in
• Schakel de vertrouwenspersoon in voor advies en vraag zo nodig om begeleiding
• Schakel zo nodig de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk, P&O of HR in

Tips:

• Leg vast op papier wat er gebeurt: de woorden die gebruikt worden, de momenten waarop het gebeurt, hoe vaak het voorkomt, welk effect het op u heeft
• Wees niet bang, blijf bij uw eigen gevoel en standpunt
• Laat u niet overvallen door de situatie en bereid u goed voor op een gesprek
• Bewaar mails en/of sms'jes als bewijs
• Laat ongewenste mails in een aparte inbox binnenkomen (bij lastigvallen/stalking). Zo kunt u ze bewaren en hoeft u ze niet zelf te lezen

Bekijk ook de Handreiking seksueel grensoverschrijdend gedrag voor meer informatie.