Vloeibare rectale geneesmiddelen: Klysma’s (klasse B en C)

Bij het werken met vloeibare rectale geneesmiddelen kan huidblootstelling plaatsvinden bij:

• het toedienen (inbrengen van het klysma);
• het deponeren van alle gebruikte materialen in het SZA-vat.

• Laat de patiënt indien mogelijk zelf de handelingen verrichten.
• Voer de gebruikte materialen af via het SZA-afval.
• Gebruik handschoenen, overschort en bij spatrisico een spatbril of spatscherm en voer deze af via het SZA-afval.

• Voorgeschreven klysma
• Handschoenen
• Spatbril of spatscherm
• SZA-vat
• Disposable onderlegger (celstofmatje) of onderzoekstafelpapier

• Leg de benodigdheden klaar binnen handbereik.
• Wees op de hoogte van de voorschriften van het geneesmiddel.
• Controleer juistheid patiëntgegevens, geneesmiddel (dosis en toedieningsvorm).
• Laat de patiënt de toediening zo mogelijk zelfstandig uitvoeren:
  • Laat de patiënt vooraf naar het toilet gaan.
  • Laat de patiënt voor de toediening handen wassen.
  • Plaats een beschermende onderlegger waarop de patiënt plaatsneemt.
  • Laat de patiënt op de zij liggen, met het onderste been gestrekt en het bovenste gebogen.
  • Laat de patiënt het klysma goed schudden.
  • Laat de patiënt de tuit van het klysma voorzichtig inbrengen.
  • Laat de patiënt de fles zo veel mogelijk leegknijpen.
  • Laat de patiënt de fles ingedrukt houden terwijl hij/zij de fles terugtrekt. Hiermee wordt voorkomen dat de vloeistof weer terugvloeit in de fles. Er blijft altijd een beetje vloeistof achter in de verpakking. Dit is normaal, de ingebrachte hoeveelheid is voldoende voor de werking.
  • Laat de patiënt op de buik rollen en laat hem vijf tot tien minuten zo liggen om te voorkomen dat de vloeistof er weer uit komt.
  • Probeer de patiënt een paar uur na het inbrengen te laten liggen, zodat het medicijn lang genoeg in de darm kan blijven om te werken. Dat hoeft niet op de buik.
  • Laat de patiënt handen wassen.
  • Trek zelf handschoenen aan.
  • Deponeer, met handschoenen aan, alle gebruikte materialen in het SZA-vat.
  • Trek de handschoenen uit en deponeer deze in het SZA-vat.
  • Reinig de handen conform protocol handhygiëne.
• Wanneer ondersteuning gewenst is, dan onderstaande stappen volgen:
  • Reinig de handen conform het protocol handhygiëne.
  • Laat de patiënt vooraf naar het toilet gaan.
  • Trek handschoenen en overschort met lange mouwen aan en zet spatbril/spatscherm op.
  • Plaats een beschermende onderlegger waarop de patiënt plaatsneemt.
  • Laat de patiënt op de zij liggen, met het onderste been gestrekt en het bovenste gebogen.
  • Schud het klysma goed.
  • Breng de tuit van het klysma voorzichtig in. Bij kinderen niet verder dan de helft van de tuit inbrengen.
  • Knijp de fles zo veel mogelijk leeg en trek deze weer eruit. Houd de fles ingedrukt als u hem terugtrekt. Hiermee wordt voorkomen dat de vloeistof weer terugvloeit in de fles. Er blijft altijd een beetje vloeistof achter in de verpakking. Dit is normaal, de ingebrachte hoeveelheid is voldoende voor de werking.
  • Laat de patiënt op de buik rollen en laat hem vijf tot tien minuten zo liggen om te voorkomen dat de vloeistof er weer uit komt.
  • Probeer de patiënt een paar uur na het inbrengen te laten liggen, zodat het medicijn lang genoeg in de darm kan blijven om te werken. Dat hoeft niet op de buik.
  • Deponeer, met handschoenen aan, alle gebruikte materialen in het SZA-vat.
  • Doe spatbril of spatscherm af en deponeer deze in het SZA-vat.
  • Trek de handschoenen en overschort uit en deponeer deze in het SZA-vat.
  • Reinig en verzorg de handen conform protocol handhygiëne.

• Laat het klysma voordat deze wordt toegediend op lichaamstemperatuur komen, bijvoorbeeld in een lauwwarm waterbadje.
• Heeft de arts bij kinderen een halve of een kwart klysma voorgeschreven? Haal dan van tevoren de niet te gebruiken hoeveelheid, na goed schudden van het klysma, uit de verpakking en gooi dat weg.